Op vrijdag 23 maart 1945 worden de Zevenaarse Kerkstraat, in het bijzonder de sigarettenfabriek Turmac en de slagerswinkel van Mul, door een bombardement zwaar getroffen. Vier Mustang-jagers met raketbommen en mitrailleurvuur verwoesten de Turmacfabriek en omgeving.
In slagerij Mul worden hierbij drie mensen gedood: Johannes (Jan) Mul (*28-11-1912), zijn vrouw Wilhelmina Mul-Verhey (*22-02-1917) en de winkelhulp Wilhelmina Kruijs (*09-09-1923).
Veel huizen in de Kerkstraat worden hierbij verwoest. Op de plaats waar deze huizen hebben gestaan, bevindt zich nu het gazon van de voormalige Turmac (BAT).
De Turmac sigarettenfabriek: In Juni 1940 was er een rijverbod voor auto’s zodat er met paard en wagen moest worden gereden. Ook op het eigen terrein werd een wagen gekocht die door het personeel getrokken en geduwd werd. Er was een verbod om het bedrijf stop te zetten. Ook ontslagen moesten worden ingetrokken.
In december 1943 moesten enkele scholen worden ontruimd. De schoolbanken werden bij de Turmac opgeslagen. Ook kregen er vier klassen van de Muloschool les in het gebouw van de Turmac.
Eind 1944 liet de toenmalige directeur de heer C.W. Gersdorf, leider van een verzetsgroep, op het station in Zevenaar sigaretten uitdelen aan krijgsgevangenen die per trein naar Duitsland werden vervoerd. Gersdorf werd door de Duitsers voor verhoor gearresteerd en tijdens de autorit gaf men hem een nekschot en wierp hem aan de kant van de weg. De volgende morgen werd zijn stoffelijk overschot gevonden.
Onder de Turmac medewerkers vielen meer slachtoffers. Ter ere van hen is er een gedenkteken ontworpen “De twee geketende handen”.Gemaakt door Corinne Franzen Heslenfeld. Het is een sober monument van geketende handen rustend op een blok marmer. Het was bevestigd aan één van de pilaren in de hal. Vermoedelijk hier geplaatst bij de officiële heropening van het gebouw in 1949. Tekst op de voorzijde: 'MOGE HUN OFFER INSPIREREND WERKEN. H.M. Koningin Wilhelmina 20-11-1945'. Op zowel de linker als de rechter zijde zijn de namen van de overledenen geschreven.
Foto van oorlogsschade aan de Kerkstraat vlak naast de Turmacfabriek. In Zevenaar maart 1945
Comments